لوله مانیسمان
در تمامی صنایع، برخی محصولات همواره جایگاه ویژه ای داشته و درصد بالایی از خرید و فروش آن بازار را به خود اختصاص میدهند. در صنعت لوله، لوله مانیسمان این جایگاه را داشته و یکی از پر مصرف ترین و پر فروش ترین نمونه های لوله فولادی در بازار میباشد. لوله مانیسمان، یک لوله فولادی بدون درز میباشد که قابلیت تحمل فشار بسیار زیادی را دارد. دلیل این موضوع هم نحوه تولید لوله مانیسمان میباشد و به خاطر جوش نخوردن و نداشتن درز، ضعفی از خود درفشار بالا نشان نمیدهد.
توانایی بالا در تحمل فشار باعث شده است تا لوله مانیسمان، تبدیل به یک لوله مهم در اغلب صنایع و کارخانجات شود و حتی برخی برج و ساختمان سازان، برای بالا بردن طول عمر متریال و کیفیت سازه خود، اقدام به استفاده از لوله مانیسمان در لوله کشی سازه خود میکنند. علاوه بر این از لوله مانیسمان در صنایع نفت و گاز، پتروشیمی، کشاورزی و غیره به کار گرفته میشود.
لوله مانسمان برای اولین بار در اواخر قرن 19 ام میلادی توسط مهندسی آلمانی به نام مانسمان ابداع و مورد استفاده قرار گرفت و از ابتدای قرن 20 ام میلادی استفاده ازاین لوله فولادی بسیار رواج پیدا کرد.
لوله بدون درز مانیسمان با سایر لوله‌های فلزی تفاوت دارد زیرا این لوله‌ها هیچگونه خط جوش یا اتصال دیگری ندارند و از یک بدنه با ساختار یکنواخت برخوردار هستند. این نوع لوله‌ها از استحکام مکانیکی بالا، مقاومت بالا در برابر خوردگی، مقاومت در برابر حرارت و فشار بالا برخوردار بوده و در صنایعی که نیازمند دقت بالا هستند مورد استفاده قرار میگیرند.
مشخصات و استاندارد های لوله مانیسمان
لوله‌های مانیسمان توسط کارخانه‌های مختلف با استانداردها و گواهینامه‌های متفاوتی تولید میشوند؛ اما به هر حال هر کدام از این لوله‌ها باید بر اساس استانداردهای تعیین شده تولید شوند تا یک محصول دقیق و با کیفیت به حساب آید. برای ساخت لوله مانیسمان دو استاندارد اصلی وجود دارد:
- استاندارد ASME B36.10برای ساخت لوله فولادی مانیسمان
- استاندارد ASME B36.19برای ساخت لوله استیل مانیسمان
در این استانداردها برای هر یک از ویژگی‌های لوله بدون درز مانیسمان مانند قطر، ضخامت و طول بازه مشخصی تعیین شده است. کارخانه‌های تولید کننده که ادعا تولید محصولات خود بر اساس این استانداردها را دارند باید لوله‌ها را در بازه‌ها و ابعاد از پیش تعیین شده تولید کنند.
بیشتر بخوانید: مراحل تولید پروفیل فولادی
مهمترین کاربرد های لوله مانیسمان
یکی از نکات مهم در مورد خرید لوله مانیسمان آشنایی با کاربردهای این لوله در صنایع مختلف است. مقاومت و استحکام بیشتر این لوله‌ها باعث شده که در صنایع به کار گرفته شود که نحوه اتصال آن‌ها خیلی دشوار باشد. لوله‌های بدون درز از مقاومت بالایی برخوردار بوده و در زمان اتصال با آسیب جدی مواجه نمی‌شوند؛ به همین دلیل گزینه مناسبی برای این صنایع محسوب میشوند. مهمترین کاربردهایی لوله مانسمان شامل موارد زیر است:
- خطوط استخراج و انتقال نفت و گاز
- صنایع پتروشیمی و پالایشگاهی
- صنایع مبدل‌های حرارتی و گرمایی
- نیروگاه‌های تولید انرژی به منظور عایق کردن کابل‌های فشار قوی
- صنایع کشاوزی به منظور آبرسانی
کاربرد لوله مانسمان در پالایشگاه
یکی دیگر از موارد استفاده از لوله های مانیسمان در پالایشگاه های پتروشیمی و خطوط انتقال انرژی های مختلف مانند نفت و گاز میباشد. همچنین استحکام بسیار بالای لوله های مانیسمان باعث شده است تا از این لوله در صنایع دیگر مانند استفاده در مبدل های حرارتی و بویلر ها مورد مورد استفاده قرار گیرد. همچنین در برخی موارد خاص ، از لوله درزدار تست گاز api نیز برای انتقال سیالات استفاده میشود.
استفاده از لوله مانسمان در کشاورزی و صنایع غذایی
استفاده از لوله های مانیسمان در برخی از زمین های کشاورزی و صنایع غذایی نیز به چشم میخورد. به دلیل بدون درز بودن این لوله های، کشاورزان از این لوله با خیالی آسوده برای جا به جایی آب و یا محصولات از سیلو به انبار، استفاده میکنند.
لازم به ذکر است از لوله های مانیسمان در آبرسانی شهری، لوله کشی های کوچک و بزرگ، استفاده در تاسیسات زیر دریا مانند انتقال سیم های برق و انتقال مواد شیمیایی نیز استفاده میشود. البته در کنار این لوله های بدون درز ، در موارد خاصی از لوله گالوانیزه که از جمله لوله های درزدار میباشند ، استفاده میشود.
انواع و ابعاد لوله مانیسمان
لوله های مانیسمان به دلیل مورد استفاده قرار گرفتن در مناطق و موارد کاری مختلف در ابعاد یا همان رده های متفاوتی ایجاد میشوند. این اتفاق به دلیل راحتی استفاده و کارآمد بودن این لوله در تمامی مناطق صورت گرفته است.
ابعاد لوله بدون درز مانیسمان وابسته به ضخامت یا رده این محصولات است. این لوله‌ها در رده‌های متعددی تولید و عرصه میشوند که سه روش اصلی برای رده‌بندی آن‌ها وجود دارد:
- در روش اول از استاندارد ANSI B36 APL5L استفاده شده و لوله‌ها را بر اساس ضخامتی که دارند در دسته‌های مختلف رده‌بندی میکنند.
- در روش دوم بر اساس استاندارد ANSI که از یک فرمول کلی بدست آمده، انواع لوله‌های بدون درز در 8 دسته کلی رده‌بندی میشوند.
- در روش سوم از وزن کلی لوله‌ها استفاده کرده و بر این اساس لوله‌ها را در سه گروه استاندارد (STD)، سنگین (XS) و فوق سنگین (XXS) تقسیم‌بندی میکنند.
به طور کلی کارخانه‌های مختلف لوله‌های بدون درز را در شاخه‌های 6 و 12 متری تولید میکنند که هر کدام از این شاخه‌ها معمولا بین 1.2 تا 36 میلیمتر قطر دارند. بدون شک وزن این لوله‌ها با توجه به طول شاخه، قطر و ضخامت آن متغیر خواهد بود.
لوله مانیسمان رده 20
لوله های مانیسمان رده 20 بیشتر در صنایع هایی استفاده میشوند که از لوله هایی با ضخامت پایین ولی با استحام بالا نیاز میباشد. این لوله ها از ضخامت کم ولی با استحکام بالا برخوردار هستند و معمولا جایگزین لوله های مانیسمان رده 10 فرسوده میشوند. همچنین باید به این موضوع اشاره کرد که ضخامت آن‌ها بین 2 تا 6 میلیمتر متغیر بوده و سایر 1 تا 12 اینچ دارند.
لوله مانیسمان رده 40
میتوان لوله های رده 40 مانیسمان رو یکی از پر فروش ترین نوع در بین لوله های مانسمان دانست. از این لوله های مانیسمان معمولا در صنایع غذایی و کشاورزی استفاده میشود و سیالات از این لوله ها به راحتی عبور میکنند. سایز این رده از 1 تا 12 اینچ متغیر بوده و ضخامتی بین 2 تا 10 میلیمتر دارند.
لوله مانیسمان رده 60
لوله مانیسمان رده 60 از ضخاوت و مقاومت بسیار بالا تری نسبت به رده های پایین برخوردار هستند و به صورت میانگین قطر آن بین 8 تا 24 اینچ متغیر میباشد. به صورت کلی از لوله مانیسمان رده 60 در صنایع پتروشیمی و صنایع شیمیایی مورد استفاده قرار میگیرند. این لوله های مانسمان از وزن بسیار بالایی نیز برخوردار میباشند.
لوله مانیسمان رده 80
لوله های مانسمان رده 80 مقاومتی پولادین دارند و از همین رو قابل فهم است که از این لوله ها در خطوط فشار قوی و صنایع نفت و گاز استفاده میشود. ضخامت این نوع لوله 3 تا 9 میلیمتر بوده و بسته به ویژگی‌های مختلف بین 9 تا 150 کیلوگرم وزن دارند.
لوله مانیسمان رده 120
لوله های مانیسمان رده 120 از نمونه های ضخیم و سنگین لوله مانیسمان میباشند. این نوع لوله‌ها از ضخامت زیادی برخوردار هستند وزن آن‌ها تا 700 کیلوگرم نیز می‌رسد.
لوله مانیسمان رده 160
بالاترین رده لوله‌ها مانیسمان هستند که در مقایسه با سایر رده‌ها وزن به مراتب بالاتری دارند و به همین دلیل در صنایع خاص به کار گرفته میشوند.
موارد استفاده ذکر شده در جلوی هر یک از رده ها فقط از روی تحقیقات و تجربیات بوده و میتوان از آن لوله ها در صنایع دیگر نیز استفاده نمود.
بیشتر بخوانید: لوله مانیسمان چگونه تولید میشود
4 ویژگی برتر لوله مانیسمان در صنعت
- لوله های بدون درز مانسمان، نسبت به لوله های درزدار هم سایز و اندازه خود قادر به تحمل فشار بیشتری می باشند که از همین رو میتوان از آن ها در در دیگ های بخار و جاهایی که نیاز به تحمل فشار زیادی می باشد استفاده نمود.
- مقاومت در برابر خوردگی لوله های مانیسمان نسبت به باقی لوله های بسیار بیشتر می باشد. میزان چکش خورندگی بالای این لوله های به دلیل ایجاد پتانسیل ناخالص وخوردگی در این لوله ها نسبت به لوله درزدار میباشد.
- اکثر لوله ها بعد از تولید به مرحله تست جوشکاری میروند و که در مواقع بسیاری از این تست با موفقیت عبور نمیکنند. این اتفاق به دلیل کیفیت بد جوشکاری در این لوله های میباشد. اما در لوله های مانیسمان به دلیل عدم وجود جوشکاری، میتوان از استحکام این لوله های اطمینان خاطر پیدا نمود.
- در اماکن و مناطق حساس که دقت بالایی برای لوله کشی و درست کردن فضای پیش نیاز کار میباشد، لوله های مانیسمان به دلیل عدم پیچ و تاب و ثیقلی بودن میتوانند بهترین انتخاب باشند. از طرفی دیگر وجود اندازه و انواع مختلف میتوانند کمک بسزایی در این مورد داشته باشند.
مهم ترین تست ها برای بررسی استاندارد بودن لوله های مانیسمان
تمامی لوله ها بعد از مرحله تولید مورد انجام تست هایی نظیر تست سختی فولاد، تست کشش لوله، تست خوردگی و تست فشار قرار میگیرند تا از صحت کیفیت آن ها اطمینانی کامل فراهم آورده شود. اگر قصد خرید لوله مانیسمان را دارید، حتما از فروشنده نتیجه تست را درخواست نمایید تا علاوه بر مطمعن شدن بر کیفیت محصول از میزان فشاری که هر لوله میتواند تحمل کند نیز با خبر باشید. در ادامه تمامی مراحل تست را برای شما بازگو کرده ایم تا لوله های مانسمان را بهتر بشناسید.
تست سختی لوله مانسمان
در انجام تست سختی باید تمام مشخصات مکانیکی لوله مانیسمان را در نظر داشت و به آن ها اهمیت زیادی پرداخت نمود. فرایند تولید و برش‌کاری میتواند بر مشخصات مکانیکی ماده اولیه که استنلس استیل است تأثیر بگذارد و همچنین در حین انجام تست سختی باید به میزان مقاومت لوله نیز توجه نمود تا دچار ایجاد موج بر روی لوله ها نشویم. این تست سریع و آسان است اما برای برخی لوله‌ها که دارای ناهمواری‌های سطحی هستند یا رنگ آن‌ها تیره باشد توصیه نمی‌شود.
تست کشش لوله مانسمان
برای انجام تست کشش، یک دستگاه مخصوص لوله نمونه را تا حد شکستن می‌کشد و رها میکند. این فرایند تا آنجایی تکرار میشود تا لوله دچار شکستگی یا ایجاد ترک شود. طی این فرایند دستگاه تستر امکان اندازه‌گیری برخی مشخصات فیزیکی ازجمله استحکام کششی لوله های مانیسمان و استحکام عملکرد را خواهد داشت.
تست خوردگی لوله مانسمان
یکی از ویژگی‌هایی که در هنگام خرید باید به آن توجه ویژه ای نمود، تحمل آن‌ها در برابر خوردگی است. در این آزمایش از اسید نیتریک برای میزان مقاومت در برابر خوردگی و زنگ زدگی استفاده میشود. غلظت اسید نیتریک به‌کار رفتهمناسب با میزان ضخامت و نوع و رده لوله تعیین میشود.
تست فشار لوله مانسمان
برای انجام این تست ابتدا دستگاهی مخروطی شکل را وارد حفره لوله مانیسمان میکنند. سپس این دستگاه داخل لوله را منبسط کرده و لوله مانیسمان باید بتواند 5 الی 15 ثانیه (وابسته به مدل و رده لوله) این انبساط را تحمل کند. تست فشار یکی از مهم ترین و اصلی ترین تست های این لوله محسوب میشود.
قیمت لوله مانیسمان
قیمت لوله مانیسمان وابسطه به رده و میازن اندازه آن میباشد. منطقی است هرچه رده، اندازه و شاخه این لوله های بیشتر باشند باید بها و قیمت بیشتری را نسبت به آن لوله اختصاص داد. قیمت لوله های مانیسمان مانند دیگر انواع لوله به صورت روزانه قیمت گذاری میشود و نمیتوان قیمتی ثابت و یکتا برای آن مشخص نمود.
قیمت لوله مانیسمان رده 20
این لوله ها به دلیل استفاده در مکان و کار های متوسط و رده پایین و به دلیل مقاومت نسبتا پایین تر به رده های بالاتر، از قیمتی به اقتصادی تر و پایین تر برخوردار است و کسانی که نیاز به مقاومت بسیار بالا در لوله ندارند میتوانند با کمترین هزینه این لوله ها را خریداری کنند.
قیمت لوله مانیسمان رده 40
لوله مانیسمان رده 40 از قیمت بالاتری نسبت به لوله مانسمان رده 20 برخوردار است. بدیهی است که هر چه قدر به رده های این لوله اضافه شود، قیمت این لوله ها بیشتر میشود.
قیمت لوله مانیسمان رده 60
قیمت لوله های مانیسمان به علت مقاومت بسیار بالایی که دارد و معمولا از آن برای استفاده در خطوط فشار قوی به کار گرفته میشود از قیمت نسبتا بالایی نسبت به رده های 20 و 40 قیمت گذاری شده است.
قیمت لوله مانیسمان رده 80
معقول است به دلیل مقاوم ترین نوع لوله های مانیسمان، لوله های مانیسمان رده 80 بیشترین برچسب قیمت را به خود اختصاص داده باشند.
بدون دیدگاه