در صنایع ساخت و ساز، مصالح مختلف فراوانی به کار می‌رود. یکی از پرکاربرد ترین مصالح در این بخش از صنعت، انواع مصالح فلزی هستند که تاثیر بسیار زیادی در پیشرفت صنعت ساختمانی و تجهیزات داشته اند. تمامی مصالح فلزی با توجه به جنس، کیفیت و شرایط ویژه‌ ای که دارند، برای استفاده در بخش خاصی در صنعت ساختمان سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

یکی از پر استفاده ترین مصالح فلزی که در صنایع ساختمان ‌سازی کاربرد های متنوع و فراوانی دارد و در قسمت‌های مختلف ساخت و ساز، به خوبی می‌توان از آن‌ ها استفاده کرد، پروفیل‌ ها هستند که با نام قوطی نیز شناخته میشوند. در این مقاله قصد داریم اطلاعات تکمیل و کاملی از پروفیل ها به شما ارائه دهیم و در مورد انواع و نحوه تولید آن ها گفت و گو کنیم.

اگر قصد کسب دانش و اطلاعات درباره این محصول کارامد در صنعت را دارید و یا قصد خرید پروفیل مخصوص به صنعت خود را در ذهن دارید، این مقاله برای شما نوشته شده است و خواندن آن فقط 10 دقیقه از وقت شما را برای کسب علم و دانش مشغول میکند.

پروفیل چیست؟

پروفیل از نظر معنای کلمه ای، به معنای استا بودن (ثابت بودن) یک قسمت در طولی مشخص و تعیین شده است. پروفیل یا Profile در زبان لاتین، به تجهیزات و محصولاتی گفته می‌شود که در ساخت درب، پنجره، لوله یا ظاهر کلی ساختمان از آن ‌ها استفاده می‌شود. البته لازم به ذکر است که کاربرد پروفیل فقط به این چند نمونه کار محدود نمیشود و در صنایع دیگر نیز از این محصول استفاده میشود. مثلا پروفیل آلومینیومی، برای ساخت قاب پنجره‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به طور کلی در صنعت ساخت و ساز و در مبحث تخصصی تعریف پروفیل، باید گفت، که دو نوع پروفیل باز و بسته وجود دارد.

پروفیل باز

پروفیل باز در ابعاد و ضخامت ‌های متنوع تولید می‌شوند و در صنایع ساختمان سازی به عنوان مصالح مصرفی برای ساخت تیرآهن، انواع میلگرد ها، انواع مختلف نبشی و چهارپهلو ها کاربرد دارند. پروفیل‌های باز، نوع دیگری دارند، که به پروفیل‌های باز با سطح زیرین Z مانند معروف هستند و در ساخت و سازهای بزرگ‌ تر مورد استفاده قرار می‌گیرند. از کاربردهای پروفیل ‌های باز با سطح مقطع Z می‌توان به ساخت سقف سالن‌ هایی بزرگی مانند سوله‌ های مزرعه و گاو داری، سالن‌های ورزشی، انبارها و پارکینگ‌ های عمومی و همچنین سفت اتاق های سرد خانه ای اشاره نمود.

پروفیل بسته

نوع دیگر پروفیل ‌ها به پروفیل های بسته معروف هستند، این پروفیل ‌های بسته در زمینه های محصولات مصرفی مانند درب های فلزی کمپوت، در تولید لوله های صنعتی، قوطی، پروفیل درب و پنجره، پروفیل پی وی سی و پروفیل های کرکره برقی کاربرد بسیاری دارند.

نحوه تولید پروفیل

به عنوان یک فردی که نیاز دارد در این صنعت اطلاعات کافی داشته باشد، حتما این سوال برای شما پیش آمده است که کارخانه‌ های تولید پروفیل آن را چگونه تولید می‌کنند. کار عمده کارخانه جات لوله و پروفیل، در واقع تبدیل ورق‌ های فولادی یا همان کلاف به روش نورد سرد به محصول نهایی با شکل‌ها و ابعاد مختلف است. در واقع به بیان ساده تر می‌توان گفت، که پروفیل‌ های باز یا بسته، پس از گذراندن فرآیندی مشخص تولید می‌شوند.

تامین مواد اولیه قوطی

قسمت عمده مواد اولیه مصرفی که مربوط به تولید پروفیل در بیشتر کارخانه جات ایرانی هستند، از طریق فولاد مبارکه و قسمتی نیز از کشورهای آسیایی میانه، برزیل، اروپا و اروپای شرقی تهیه و به بازار ایران روانه میشوند. ورق مصرفی جهت تولید پروفیل، باید ترکیبات شیمیایی خاصی داشته و از خواص مکانیکی مناسبی برخوردار باشد تا در هنگام تولید در نهایت برای مصرف کننده مشکلی ایجاد نکند .ورق مصرفی با استاندارد ST37.2 یا G 3132 دارای ترکیبات شیمیایی مشخصی بوده و برای تولید پروفیل‌ها پیشنهاد میشود و بسیار مورد مصرف است. ورق‌ های فولادی پس از ورود به کارخانه با توجه به مشخصات ابعادی و مصرف آن‌ ها در قسمت‌های مختلف، انبار شده تا وارد پروسه تولید شوند.

برش ورق به شکل نوار

مواد اولیه و یا کلاف های خریداری شده در دستگاه ‌های برش به نوارهایی با عرض مشخص بریده می‌شوند. این دستگاه‌ ها با توجه به سفارش و نحوه بهره برداری، دارای قسمت‌ های مختلف می‌باشند و بر همین اساس بعضی از آن‌ ها تمام اتوماتیک و برخی دیگر آنها را به صورت نیمه اتوماتیک تولید کرده اند تا در کارگاه ها و کارخانه جات مختلف مورد استفاده قرار گیرند.

یک دستگاه برش معمولاً دارای قسمت‌ های ذخیره، میز حمل کننده، ضربه گیر، و سیستم بازکننده طوقه‌ های کلاف، صاف کننده ورق، گیوتین و قرقره‌ های هدایت ورق، غلتک ‌های تغذیه ورق، قسمت اصلی برش، غلتک‌ های جداکننده نوارهای بریده شده، نگه ‌دارنده نوارها و نهایتاً نوار جمع کن است. پس از قرار گرفتن کلاف روی کلاف ‌گیر که خود نیز دارای حرکت گردشی است، کلاف ‌گیر می‌چرخد و پس از باز شدن طوق ‌ها سر ورق زیر غلتک ‌های صاف کننده هدایت می‌شود. این اتفاق باعث صاف و تخت شدن ورق می‌شود.سپس توسط گیوتین سر ورق‌ها بریده می‌شود تا برای جوشکاری در قسمت‌ های بعدی اشکالی وجود نداشته باشد.

بعد از سپری شدن این مراحل، ورق توسط غلتک‌ های تغذیه به طرف دو عدد شافت اصلی که دارای محرک هستند حرکت می‌کنند. حرکت ورق‌ها یا در اصل همان نوارها به سمت جلو ادامه دارد و به منظور این که نوارهای بریده شده به طور دقیق رو به جلو هدایت شوند، از دو عدد شافت جدا کننده عبور داده می‌شود، که برروی آن ‌ها تیغه‌ های کوچکی مستقر شده است و در نهایت سر اولیه نوارها بریده می‌شود و در گیره مخصوصی که در داخل نوار جمع کن قرار دارد، درگیر می‌شود.

قطر نوار جمع کن، توسط سیستم هیدرولیک چند سانتیمتر باز می‌شود. این عمل از یک طرف باعث جمع شدن دو لبه گیره و گرفتن سر نوارها شده و از طرفی در پایان زمان تخلیه نوارها، با عمل جمع شدن نوارگیر، داخلی‌ ترین لایه ورق ‌ها جدا شده و به سهولت می‌توان نوارها را توسط میز متحرک و صفحه‌ای که در جهت محور اصلی حرکت می‌کند به خارج هدایت کرد.

تولید قوطی و پروفیل

قوطی و پروفیل را می‌توان به دو طریق مستقیم و غیرمستقیم تولید کرد. روش انتخابی بستگی به امکانات مکانیکی موجود از نظر طراحی دارد. معمولا پروفیل باز به روش مستقیم تولید می‌شود. دستگاه‌ های تولید قوطی و پروفیل عموما دارای قسمت ‌های تغذیه نوار، قسمت جوش سر و ته نوار، فرمینگ که از دو قسمت شکل دهنده اولیه و شکل دهنده نهایی تشکیل شده‌اند، قسمت جوش دو لبه پروفیل، براده برداری، سردکن، خمش و پیچش گیر، برش یا اره اتوماتیک، شتاب دهنده و در نهایت میز تخلیه است.

با توجه به اینکه دستگاه برای ساخت چه تولیداتی طراحی شده و به چه روشی ساخته شده باشد، قسمت‌های نام برده شده با کمی تغییر از نظر تعداد و اندازه، ساخته خواهند شد. ولی موضوعی که ذکر آن بسیار مهم میباشد، این است که که عمل اصلی این دستگاه‌ها از شکل دادن به ورق در حال عبور از بین دو قالب بالا و پایین در حال چرخش در دروازه ‌های مختلف تا تولید محصول نهایی باید به روش سرد انجام شود.

انواع پروفیل ها

هم اکنون قصد بر این داریم تا راجع به انواع مختلف پروفیل ‌ها صحبت کنیم. به طور کلی پروفیل ‌ها به دو دسته ساختمانی و صنعتی تقسیم میشوند. پروفیل ‌ساختمانی به آن دسته از پروفیل ‌هایی گفته می‌‌شود که از آن ها معمولا در صنعت ساختمان سازی به کار می‌روند. برای مثال، درب و پنجره های آلومینومی یکی از نمونه های خوب برای پروفیل ساختمانی هستند.

پروفیل ‌صنعتی نیز محصولاتی هستند که در صنایع مختلفی همچون خودروسازی، مصالح نظامی و غیره به عنوان قطعات و متعلقات صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. پروفیل‌ها، در سه نوع ساختمانی، کامپوزیتی، آلومینیومی و گالوانیزه تولید می‌شوند، که در در ذیل کمی از هر کدام از این مدل ها اطلاعاتی جامع در اختیار شما قرار داده ایم.

پروفیل ساختمانی

پروفیل ساختمانی شامل سه دسته به نام پروفیل نورد گرم، پروفیل نورد سرد و پروفیل مرکب می‌شود. به این ترتیب، پروفیل نورد گرم، از نورد گرم شمش فولادی ساخته می‌شود و به شکل قوطی است. اما پروفیل نورد سرد از شکل دادن ورق‌ های فولادی از طریق خم کردن و پرس شدن ایجاد می‌شود. این پروفیل‌ ها تنها برای کا رهای سبک ساختمانی مانند ناودانی‌ ها، تیرهای تکیه گاهی، سقف های کاذب و از این قبیل کارهای سبک مناسب هستند.

پروفیل مبلی

پروفیل مبلی از جمله پروفیل های پر کاربردی میباشد که از نظر ساخت با نمونه صنعتی مشابه میباشد و تنها در سایز و ضخامت با نمونه صنعتی متفاوت میباشد. پروفیل مبلی در صنعت کاربرد های فراوانی دارد که میتوان به تولید و ساخت مبلمان خانگی و اداری، تولید فروفوژه، صنایع هوایی، اتومبیل و خودرو سازی، تجهیزات شهری، صنعت تولید دوچرخه و ساخت تابلو در بحث های تبلیغاتی اشاره کرد.

پروفیل مرکب

پروفیل های‌ مرکب، نیز به پروفیل هایی گفته می‌شود، که از اتصال چند پروفیل گرم و سرد ایجاد شده باشد. شکل و ابعاد پروفیل ‌های ساختمانی نیز همانطور که در بالاتر گفته شد، در دو نوع باز و بسته عرضه می‌شود. پروفیل لوله و قوطی، درب و پنجره ساختمانی، پروفیل درب‌های کرکره برقی و پروفیل یو پی وی سی به دلیل بسته بودن شکل ظاهری به پروفیل بسته معروف هستند. تیر آهن، تسمه، میلگرد، ناودانی، نبشی و چهارپهلو نیز به دلیل شکل ظاهری‌ از جمله دسته بندی های، پروفیل ‌های باز هستند.

پروفیل کامپوزیتی

پروفیل‌ های کامپوزیتی به میزان زیادی در صنعت ساختمان ‌سازی به ویژه ساختمان‌ سازی در شرایط آب و هوایی مرطوب، که احتمال خوردگی در آن بسیار بالا است، رواج زیادی داشته است. دلیل عمده استفاده از این پروفیل‌ ها و مزایای استفاده از این نوع پروفیل، جلوگیری از پدیده خوردگی و افزایش عمر سازه در برابر ارتعاشات و لرزش‌ هایی همچون زلزله است. این نوع پروفیل به دلیل خاصیت غیر کشسانی که دارد، در برابر لرزش و خوردگی مقاوم‌ تر است. علاوه بر این ‌ها استفاده از پروفیل ‌های کامپوزیتی باعث سبک ‌تر شدن وزن نهایی بنا و ساختمان می‌شود.

پروفیل آلومینیومی

پروفیل آلومینیومی در دو قالب ساختمانی و صنعتی تولید می‌شود. از این پورفیل در ساختمان سازی به عنوان در، پنجره و غیره استفاده می‌شود. در سایر صنایع نیز از پروفیل آلومینیومی به عنوان قطعات مختلف صنعتی استفاده می‌شود. یکی از مهم ‌ترین تفاوت‌های پروفیل آلومینیومی با آهن در ساخت درب و پنجره آن است، که پنجره‌‌ها و در‌های آهنی انرژی بیشتری را هدر می‌دهند، اما پنجره ‌های آلومینیومی در بهینه سازی مصرف انرژی نقش بالایی دارند. همچنین استفاده از پروفیل آلومینیومی به خاطر رنگ روشن و سفیدی که دارد، احساس تمیزی بیشتری به ساختمان و خانه می‌دهد.

پروفیل گالوانیزه

پروفیل گالوانیزه برای مقاوم سازی هرچه بیشتر درب و پنجره‌‌های یو پی وی سی کاربرد پیدا کرده است. از مزایای استفاده از پروفیل گالوانیزه در این نوع پنجره‌ ها، جلوگیری از هرز شدن پیچ‌ ها و افتادگی بازشو ای درب و پنجره‌ است. از دیگر مزایای استفاده از پروفیل‌ های گالوانیزه، افزایش مقاومت و استحکام در برابر فشارهای جوی در ارتفاعات بالا است. ساختمان‌ ها و برج‌ ها در ارتفاعات زیاد با نیروی باد مواجه هستند و این نیرو به طور قابل ملاحظه ‌ای به پنجره‌ ها فشار وارد می‌کند. در طبقات پایین ‌تر نیز در اثر نشست ساختمان، ممکن است پنجره ها در معرض فشار قرار بگیرند. ضخامت پروفیل ‌های گالوانیزه معمولا از یک میلی‌متر شروع می‌شود و برحسب استفاده تا دو میلی‌متر نیز افزایش پیدا می‌کند. نکته قابل توجه این است، که هرچه سطح پنجره بزرگ ‌تر باشد، فشار وارده به پنجره نیز بیشتر می‌شود و به مراتب ضخامت پروفیل ‌‌های گالوانیزه نیز باید افزایش یابد.