بررسی جامع تفاوت های ورق سیاه و ورق روغنی

ورق سیاه و روغنی دو نوع ورق فولادی هستند که از نظر روش تولید و خواص فیزیکی و مکانیکی با هم تفاوت دارند. ورق سیاه فولادی از طریق فرآیند نورد گرم تولید می شود. در این فرآیند، آهن مذاب در دمای بالا (حدود 1200 درجه سانتیگراد) به شکل ورق در می آید. ورق سیاه دارای سطحی زبر و ناهموار است و استحکام و سختی بالایی دارد. از ورق سیاه در کاربردهایی مانند ساخت مخازن، کشتی ها، لوله ها و تیرآهن استفاده می شود. 
ورق روغنی از طریق فرآیند نورد گرم و نورد سرد تولید می شود. در فرآیند نورد سرد، ورق سیاه با استفاده از غلطک های سرد به ضخامت مورد نظر کاهش می یابد. ورق روغنی دارای سطحی صاف و صیقلی است و استحکام و سختی کمتری نسبت به ورق سیاه دارد. از ورق روغنی در کاربردهایی مانند ساخت قطعات خودرو، لوازم خانگی و مبلمان استفاده می شود.
فرآیند تولید ورق سیاه و روغنی مشابه است، اما با تفاوت‌های کلیدی. ورق سیاه به روش نورد گرم تولید می‌شود، در حالی که ورق روغنی به روش نورد سرد تولید می‌شود. شما میتوانید برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله تفاوت های ورق فولادی نورد گرم و نورد سرد مراجعه کرده و این مقاله را مطالعه کنید.

مراحل تولید ورق سیاه

  1. تولید تختال: اولین مرحله تولید ورق سیاه، تولید تختال است. تختال یک قطعه فلزی استوانه‌ای شکل است که از طریق ریخته‌گری مداوم تولید می‌شود.
  2. پیش گرم: مرحله بعدی، پیش گرم تختال است. در این مرحله، تختال در کوره‌ای با دمای بالا گرم می‌شود تا انعطاف‌پذیری آن افزایش یابد.
  3. نورد خشن: در مرحله نورد خشن، تختال چندین بار از بین غلتک‌های نورد عبور می‌کند تا به ضخامت مورد نظر برسد.
  4. نورد نهایی: در مرحله نورد نهایی، تختال به ضخامت و ابعاد مورد نظر می‌رسد.
  5. خنک‌کاری: در مرحله خنک‌کاری، تختال در دمای محیط قرار می‌گیرد تا سختی آن افزایش یابد.
  6. برش: در مرحله برش، تختال به قطعات کوچک‌تر برش داده می‌شود.

مراحل تولید ورق روغنی

  1. اسیدشویی و شستشو: ورق سیاه در ابتدا در استخری از مواد شوینده‌ اسیدی، شستشو می‌شود تا ناخالصی‌ها و پوسته‌های روی سطح آن از بین برود.
  2. نورد سرد: ورق سیاه در مرحله نورد سرد، چندین بار از بین غلتک‌های نورد عبور می‌کند تا به ضخامت مورد نظر برسد. در این فرآیند، ورق سیاه تحت فشار قرار می‌گیرد و ضخامت آن کاهش می‌یابد.
  3. شستشو به روش الکترولیت: ورق سیاه در مرحله شستشو به روش الکترولیت، در معرض جریان الکتریسیته قرار می‌گیرد تا ناخالصی‌های باقی‌مانده روی سطح آن از بین برود.
  4. بازپخت هیدروژنی یا آنیلینگ: در مرحله بازپخت هیدروژنی یا آنیلینگ، ورق سیاه در کوره‌ای با دمای بالا گرم می‌شود تا خواص مکانیکی آن بهبود یابد.
  5. نورد پوسته‌ای: در مرحله نورد پوسته‌ای، ورق سیاه از بین غلتک‌هایی با سطح صاف عبور می‌کند تا سطح آن صیقلی شود.
  6. روغن‌کاری: در مرحله روغن‌کاری، سطح ورق سیاه با روغن پوشانده می‌شود تا از خوردگی آن جلوگیری شود.

تولید کنندگان ورق سیاه و روغنی

تولیدکنندگان ورق سیاو در ایران عبارتند از:
  • فولاد مبارکه اصفهان
  • فولاد غرب آسیا
  • فولاد هفت الماس
  • آرسلور میتال
  • بائو استیل

تولیدکنندگان ورق روغنی

ورق روغنی، ورق فولادی است که با نورد سرد تولید می‌شود و سپس برای جلوگیری از زنگ زدگی، روغن کاری می‌شود. این نوع ورق به دلیل فرم پذیری بالا و مقاومت در برابر خوردگی، در صنایع مختلف کاربرد دارد.
تولیدکنندگان ورق روغنی در ایران عبارتند از:
  • فولاد مبارکه اصفهان
  • فولاد غرب آسیا
  • فولاد هفت الماس
  • امیرکبیر کاشان
  • ورق روغنی گیلان

بررسی تفاوت های ورق سیاه و روغنی در زمان تولید 

ورق سیاه و ورق روغنی دو نوع ورق فولادی هستند که از نظر کیفیت با یکدیگر تفاوت دارند. این تفاوت عمدتاً به دلیل تفاوت در فرآیند تولید آنها است. ورق سیاه به روش نورد گرم تولید می شود. در این فرآیند، فولاد مذاب در قالب های بزرگ ریخته می شود و سپس با غلتک های بزرگ تحت فشار قرار می گیرد تا به شکل ورق درآید. در این فرآیند، فولاد با مقدار زیادی کربن آلیاژ می شود تا استحکام و سختی آن افزایش یابد.
ورق روغنی به روش نورد سرد تولید می شود. در این فرآیند، ورق سیاه ابتدا گرم می شود و سپس با غلتک های کوچکتری نسبت به ورق سیاه تحت فشار قرار می گیرد. در این فرآیند، سطح ورق صاف و صیقلی می شود، اما استحکام و سختی آن کاهش می یابد.

بررسی تفاوت های ورق روغنی و سیاه از نظر کیفیت

تفاوت ورق سیاه و ورق روغنی از لحاظ کیفیت را می توان در موارد زیر خلاصه کرد:
  • استحکام و سختی: ورق سیاه دارای استحکام و سختی بیشتری نسبت به ورق روغنی است. این به دلیل وجود مقدار بیشتر کربن در ورق سیاه است.
  • سطح: ورق روغنی دارای سطحی صاف و صیقلی تر نسبت به ورق سیاه است. این به دلیل فرآیند نورد سرد است که در تولید ورق روغنی استفاده می شود.
  • قیمت: ورق سیاه معمولاً ارزان تر از ورق روغنی است. این به دلیل استفاده از روش تولید ساده تر و نیاز کمتر به مواد اولیه در تولید ورق سیاه است.
در مجموع، ورق سیاه برای کاربردهایی که نیاز به استحکام و سختی بالا دارند، مانند ساخت مخازن، لوله ها، و سازه های فلزی، مناسب است. ورق روغنی برای کاربردهایی که نیاز به سطح صاف و صیقلی دارند، مانند ساخت لوازم خانگی، مبلمان، و قطعات خودرو، مناسب است.

تفاوت ورق سیاه و روغنی از نظر استاندارد تولید

استانداردهای تولید ورق سیاه و ورق روغنی در ایران توسط سازمان ملی استاندارد ایران  ISIRI تعیین می‌شود. استاندارد ISIRI 3132 برای ورق سیاه و استاندارد ISIRI 3133 برای ورق روغنی تعیین شده است. تفاوت‌های ورق سیاه و ورق روغنی از نظر استاندارد تولید به شرح زیر است:
نوع فرایند تولید: ورق سیاه با استفاده از فرایند نورد گرم تولید می‌شود، در حالی که ورق روغنی با استفاده از فرایند نورد سرد تولید می‌شود.
ضخامت: ورق سیاه معمولاً دارای ضخامت بالاتری نسبت به ورق روغنی است.
  • سطح: سطح ورق سیاه خشن‌تر از سطح ورق روغنی است.
  • ترکیب شیمیایی: ورق سیاه معمولاً دارای مقدار کربن بیشتری نسبت به ورق روغنی است.
  • خواص مکانیکی: ورق سیاه معمولاً از استحکام و سختی بیشتری نسبت به ورق روغنی برخوردار است.
جدول زیر خلاصه‌ای از تفاوت‌های ورق سیاه و ورق روغنی از نظر استاندارد تولید را ارائه می‌دهد:
 

 

ویژگی

ورق سیاه

ورق روغنی

نوع فرایند تولید

نورد گرم

نورد سرد

ضخامت

معمولا بیشتر از ورق روغنی

معمولا کمتر از ورق سیاه

سطح

خشن

صاف و صیقلی

ترکیب شمیایی

معمولا حاوی مقدار کربن بیشتری

معمولا حاوی مقدار کربن کمتری

خواص مکانیکی

معمولا دارای استحکام و سختی بیشتری

معمولا دارای استحکام و سختی کمتری

مزایا و معایب ورق سیاه

  • مزایا:
    قیمت پایین تر
    انعطاف پذیری بیشتر
    قابلیت شکل پذیری بیشتر
    مقاومت در برابر خوردگی بیشتر
  • معایب:
    ابعاد دقیق تر
    سطح صاف تر
    مقاومت در برابر سایش کمتر

مزایا و معایب ورق روغنی

  • مزایا:
    ابعاد دقیق تر
    سطح صاف تر
    مقاومت در برابر سایش بیشتر
  • معایب:
    قیمت بالاتر
    انعطاف پذیری کمتر
    قابلیت شکل پذیری کمتر
    مقاومت در برابر خوردگی کمتر

قیمت ورق سیاه و روغنی

قیمت ورق سیاه به طور کلی ارزان تر ازقیمت ورق روغنی است. این امر به دلیل روش تولید ساده تر ورق سیاه است. در تولید ورق سیاه، فولاد خام در دمای بالا نورد می شود و سپس به شکل ورق در می آید. در تولید ورق روغنی، فولاد خام در دمای پایین نورد می شود و سپس تحت عملیات اسید شویی و روانکاری قرار می گیرد. این عملیات باعث افزایش کیفیت ورق روغنی می شود، اما هزینه تولید آن را نیز افزایش می دهد.

انعطاف پذیری ورق سیاه و روغنی

ورق سیاه انعطاف پذیری بیشتری نسبت به ورق روغنی دارد. این امر به دلیل ساختار کریستالی ورق سیاه است. در ورق سیاه، صفحات کریستالی به صورت نامنظم در کنار یکدیگر قرار گرفته اند. این امر باعث می شود که ورق سیاه در برابر تغییر شکل مقاومت کمتری داشته باشد. در ورق روغنی، صفحات کریستالی به صورت منظم در کنار یکدیگر قرار گرفته اند. این امر باعث می شود که ورق روغنی در برابر تغییر شکل مقاومت بیشتری داشته باشد.

مقاومت در برابر خوردگی

ورق سیاه مقاومت بیشتری در برابر خوردگی نسبت به ورق روغنی دارد. این امر به دلیل وجود لایه اکسیدی روی سطح ورق سیاه است. این لایه اکسیدی یک لایه محافظ روی سطح ورق ایجاد می کند و از آن در برابر خوردگی محافظت می کند. در ورق روغنی، سطح ورق به طور کامل صیقل داده می شود و لایه اکسیدی روی آن از بین می رود. این امر باعث می شود که ورق روغنی در برابر خوردگی مقاومت کمتری داشته باشد.

مقاومت در برابر سایش

ورق روغنی مقاومت بیشتری در برابر سایش نسبت به ورق سیاه دارد. این امر به دلیل سطح صاف ورق روغنی است. سطح صاف ورق روغنی باعث می شود که اصطکاک بین ورق و سطحی که روی آن قرار می گیرد کاهش یابد. این امر باعث می شود که ورق روغنی در برابر سایش مقاومت بیشتری داشته باشد.

ابعاد و سطح

ورق سیاه ابعاد دقیق تری نسبت به ورق روغنی ندارد. این امر به دلیل روش تولید ورق سیاه است. در تولید ورق سیاه، فولاد خام در دمای بالا نورد می شود و سپس به شکل ورق در می آید. این امر باعث می شود که ورق سیاه در حین نورد دچار تغییر شکل شود و ابعاد دقیقی نداشته باشد. در تولید ورق روغنی، فولاد خام در دمای پایین نورد می شود و سپس تحت عملیات اسید شویی و روانکاری قرار می گیرد. این عملیات باعث می شود که ورق روغنی در حین نورد دچار تغییر شکل کمتری شود و ابعاد دقیق تری داشته باشد.

ورق روغنی سطح صاف تری نسبت به ورق سیاه دارد. این امر به دلیل عملیات صیقل کاری که روی سطح ورق روغنی انجام می شود است. عملیات صیقل کاری باعث می شود که سطح ورق روغنی صاف و صیقلی شود. ورق سیاه و روغنی هر دو از انواع ورق فولادی هستند که از فولاد کربنی با درصد کربن کم ساخته می‌شوند. تفاوت اصلی این دو ورق در نحوه تولید آنها است. ورق سیاه با استفاده از فرآیند نورد گرم تولید می‌شود و سطح آن مات و زنگ‌زده است. ورق روغنی نیز با استفاده از فرآیند نورد سرد تولید می‌شود و سطح آن صیقلی و روغن‌کاری شده است.

کاربردهای ورق سیاه

ورق سیاه کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف دارد. از جمله کاربردهای ورق سیاه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

ساختمان سازی: ورق سیاه به طور گسترده در ساخت و ساز ساختمان‌ها استفاده می‌شود. از جمله کاربردهای ورق سیاه در ساختمان سازی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • ساخت اسکلت ساختمان
  • ساخت سقف و شیروانی
  • ساخت در و پنجره
  • ساخت پل‌ها و سازه‌های فلزی
  • سقف و شیروانی از ورق سیاه

لوله‌سازی: ورق سیاه در تولید لوله‌های فولادی مورد استفاده قرار می‌گیرد. لوله‌های فولادی کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف دارند. از جمله کاربردهای لوله‌های فولادی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • انتقال آب و فاضلاب
  • انتقال گاز و نفت
  • انتقال مواد شیمیایی
  • ساخت ماشین‌آلات

مخازن: ورق سیاه در ساخت مخازن فلزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مخازن فلزی کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف دارند. از جمله کاربردهای مخازن فلزی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • ذخیره آب و مواد غذایی
  • ذخیره مواد شیمیایی
  • ذخیره سوخت

صنعت خودروسازی: ورق سیاه در تولید بدنه خودروها مورد استفاده قرار می‌گیرد. بدنه خودروها باید در برابر ضربه و خوردگی مقاوم باشند. ورق سیاه به دلیل استحکام و مقاومت در برابر خوردگی، گزینه مناسبی برای تولید بدنه خودروها است.
سایر کاربردها: ورق سیاه کاربردهای دیگری نیز دارد. از جمله کاربردهای دیگر ورق سیاه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • ساخت لوازم خانگی
  • ساخت مبلمان
  • ساخت تجهیزات صنعتی

کاربردهای ورق روغنی

ورق روغنی کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف دارد. از جمله کاربردهای ورق روغنی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • لوازم خانگی
  • ساخت بدنه یخچال و فریزر
  • ساخت بدنه ماشین لباسشویی
  • ساخت بدنه ماشین ظرفشویی
  • ساخت بدنه اجاق گاز
  • ساخت بدنه مبلمان
  • ساخت صفحات میز
  • ساخت کارتن‌های بسته بندی
  • ساخت کاغذ روغنی
  • ساخت ورق فویل
  • ساخت مخازن فلزی
  • ساخت تجهیزات صنعتی
  • ساخت سازه‌های فلزی

جمع بندی نهایی

تفاوت‌های اصلی ورق سیاه و روغنی در موارد زیر خلاصه می‌شود:
روش تولید: ورق سیاه با استفاده از فرآیند نورد گرم تولید می‌شود و ورق روغنی با استفاده از فرآیند نورد سرد تولید می‌شود.

  • سطح: سطح ورق سیاه مات و زنگ‌زده است و سطح ورق روغنی صیقلی و روغن‌کاری شده است.
  • قیمت: ورق سیاه به دلیل فرآیند تولید ساده‌تر، قیمت پایین‌تری نسبت به ورق روغنی دارد.
  • کاربرد: ورق سیاه کاربردهای گسترده‌تری نسبت به ورق روغنی دارد.

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

mobile-navخانهmobile-navدرباره ماmobile-navتماس با ماmobile-navواتس آپ